Belegger aan de slag met wateroverlast en hitte

Waar zitten de grootste klimaatrisico’s voor wateroverlast en hitte bij onze gebouwen? Én hoe kunnen we deze risico’s verkleinen? Dat wil vastgoedbelegger Bouwinvest Real Estate Investors weten om de juiste keuzes te kunnen maken die passen bij hun hoge duurzaamheidsambities. Een flinke opgave! Bernardo Korenberg, Hoofd Duurzaamheid & Innovatie bij Bouwinvest en klimaatadaptatie-expert Jeroen van Eekelen vertellen hoe ze met hulp van de Klimaatrisico Identificatie & Management tool (KIM) dit transparant in kaart brengen.

Een flink steentje
“De volledige vastgoedportefeuille moet uiterlijk in 2045 ‘Paris Proof’ zijn. Oftewel aardgasloos en bijna energieneutraal. Daarnaast zetten we in op klimaatadaptatie door fysieke klimaatrisico’s te identificeren en maatregelen te nemen voor aanpassing van de portefeuille hierop. Het is een bewuste keuze om sneller te handelen én zo het heft in eigen hand te nemen. We kunnen dan maatregelen nemen op planmatige en natuurlijke momenten die voor ons logisch zijn. En zo ook de financiering van de verduurzaming optimaliseren” zegt Bernardo.

Als één van de grootste Nederlandse institutionele investeerders kan Bouwinvest een flink steentje bijdragen aan duurzame leefbare toegankelijke steden, zowel in Nederland als internationaal. Daarbij beleggen ze duurzaam ten behoeve van pensioenuitkeringen.

KIM anno 2022
Vorig jaar ontwikkelde Sweco de Klimaatrisico Identificatie & Management tool (KIM) voor een klimaatscan op gebouwniveau van 28.000 woningen voor collega belegger Vesteda. Een echte innovatie. “Inmiddels nemen we meer gebouwkenmerken mee zoals overstekken en balkons. Die houden immers ook zon tegen.” vertelt Jeroen. “En kunnen we met de tool nu risico’s inschatten op gebied van wateroverlast, overstromingen, hittestress én droogte. Dat maakt onze aanpak beter en realistischer.”

Over KIM
Klimaatrisico Identificatie & Management tool (KIM-tool). De KIM-tool geeft per pand een klimaatrisicoscore op basis van een combinatie van een omgevingsscore en een pandscore. De pandscore geeft inzicht in de kwetsbaarheid van een pand met gebouwkenmerken die de kwetsbaarheid voor wateroverlast, hittestress of droogte positief of negatief beïnvloeden.

Geen black box
Na een eigen interne analyse van de mogelijke effecten van klimaatverandering op de portefeuille was het tijd om expertise extern te betrekken: “We hebben twee partijen waaronder Sweco uitgenodigd voor een pilot met hetzelfde complex. Met als doel een partij en methodiek te selecteren om verder uit te rollen over onze hele Nederlandse portefeuille.” vertelt Bernardo “Jullie aanpak was geen black box maar slaat een heldere brug tussen financiële aannames en klimaatrisico’s met praktische ruimtelijk-technische aspecten. Voor ons zijn deze beide van cruciaal belang. Hoe we risico’s op gebouwniveau in kaart kunnen brengen voor de hele portefeuille hebben jullie vervolgens uitgewerkt in een efficiënt plan.”

Het naadje van de kous
“Ik vind het uniek dat Bouwinvest eerst zelf met behulp van data uit de Klimaateffect atlas en GIS-technologie voor het omgevingsdeel al haar eigen analyse heeft gedaan. En ook dat jullie nu het naadje van de kous willen weten over onze aanpak om risico’s in kaart te brengen en te classificeren. Niet alleen de duurzaamheidsafdeling maar ook de data analisten, risk en portfoliomanagers zitten aan tafel.” vertelt Jeroen. “Dat leidt ertoe dat we de data inventarisatie zo kunnen inrichten dat Bouwinvest deze later ook kan gebruiken voor updates en monitoring. Anders heb je nu een momentopname.”

Bernardo beaamt dit: “Deze analyse is voor ons van strategisch belang. We zullen hier nog zeker 10 à 20 jaar mee bezig zijn!”

Samen uitvinden
De Bouwinvest-pilot met woningen smaakt beide naar meer. Inmiddels ligt de opgeschaalde aanpak voor de hele vastgoedportefeuille klaar. Jeroen vertelt over deze verbreding met hotels, kantoren, winkels en zorgvastgoed: “We stellen nu de methode voor deze ‘nieuwe’ gebouwtypes vast en starten de data inventarisatie op.” Bernardo: “Wij willen weten waar de grootste klimaatrisico’s in de portefeuille voor wateroverlast en hitte zitten én met welke maatregelen we deze kunnen verkleinen. Die keuzes hebben betrekking op maatschappelijk en financieel rendement. Voorwaardelijk voor het lange termijn rendement voor onze klanten.”

De gedifferentieerde portefeuille leidt tot nieuwe accenten. Zo zal het classificeren van risico’s bij zorgvastgoed mogelijk een strengere indeling kennen vanwege de meer kwetsbare gebruiker. Immers: hitte brengt een hoger risico voor ouderen en mensen met een kwetsbare gezondheid met zich mee. “Dat moeten we samen gaan uitvinden.” zegt Bernardo.

Tips & tricks
“Zeker als je zowel nationaal als internationaal werkt zoals Bouwinvest is het handig om eerst zelf je kennis en kunde over de klimaatbestendigheid van je vastgoed op te bouwen voordat je opschaalt of lokale internationale managers kritisch bevraagt op dit onderwerp”, vertelt Bernardo. “We konden nu de nuances die onze managers in New York en Hongkong inbrachten vanuit hun data, modellen en klimaatregelen beter begrijpen. Of neem Japan: daar hoef je echt niet te vertellen wat het gevaar is rondom aardbevingen en welke mitigerende maatregelen je daar tegen moet treffen.”

Jeroen heeft een andere praktische tip. Beleggers moeten aan behoorlijk wat wet- en regelgeving voldoen. “De output van de klimaatrisicoanalyse met de KIM-tool en de set adviesmaatregelen die daaruit voortkomen kun je gebruiken om tegemoet te komen aan de eisen vanuit de Europese regelgeving (EU Taxonomy). Ook kun je deze gebruiken voor de (her)certificering van de duurzaamheid van je gebouwen zoals BREEAM. Zo zet je de opgedane klimaatkennis efficiënt in.”

Climate Adaptive Buildings initiatief
Sweco en Bouwinvest zijn beiden als kennispartner aangesloten bij het Climate Adaptive Buildings initiatief van het Dutch Green Building Council (DGBC) om samen met DGBC, financiële instellingen, kennisinstituten, adviseurs en overheden te werken aan een ‘framework for climate adaptive buildings’ waarin een eenduidige methodiek komt te staan voor het vaststellen van fysieke klimaatrisico’s op gebouwniveau.